روغن موجود در دستگاه دیزل ژنراتور را می توان به خون درون رگ انسان تشبیه نمود. همانطور که با انجام آزمایش خون می توان به انواع عوارض پنهانی درون بدن انسان پی برد، با آزمایش مواد درون روغن تعویضی دستگاه دیزل ژنراتور می توان از چگونگی کارکرد دیزل دستگاه آگاهی پیدا کرد . بطور کلی هدف از نمونه برداری روغن ، اطمینان از عملکرد رضایت بخش قطعات متحرک موتور دیزل و کارکرد ایده ال آنها و همچنین ارزیابی روغن از نظر کیفیت و کارکرد آن است . آزمایشگاه های روغن موتورهای دیزلی با استفاده از ابزارهایی از روغن تعویضی دیزل ژنراتور نمونه برداری میکنند البته قبل از نمونه برداری باید ظرفیت روغن موتور ، مقدار مصرف سوخت و فواصل تعویض روغن مورد توجه واقع گردد.نمونه برداری باید طبق استاندارد و مطابق با دستورات سازنده موتور باشد.
جدول استاندارد نمونه برداری روغن مربوط به موتورهای دیزل ژنراتور ولوو در جدول زیر نشان داده شده است ، لازم به ذکر است واحد ppm مخفف Part Per Million می باشد:
ذرات ساییده یا موجود | علت | میزان یا سطح نرمال (ppm) |
آهن- Fe | میل لنگ ، بوش ها ، میل سوپاپ ، تایپیت ها ، گاید سوپاپ ها | 100> ( کمتر از 100 نرمال است ) |
سرب – Pb | پوسته یا قشر یاتاقانهای سر بزرگ شاتون و محورهای اصلی میل لنگ | 20> (کمتر از 20 نرمال است ) |
مس – Cu | پوسته یا قشر یاتاقانهای سر بزرگ شاتون و محورهای اصلی میل لنگ | 20 > ( کمتر از 20 نرمال است ) |
قلع – Sn | لایه سطحی یاتاقان های متحرک | 20 > ( کمتر از 20 نرمال است ) |
کروم – Cr | رینگ های پیستون ، ساق سوپاپ | 10 > ( کمتر از 10 نرمال است ) |
الومینیوم- Al | پیستون ها | 10 > ( کمتر از 10 نرمال است ) |
نیکل –Ni | لایه زیر لایه سطحی یاتاقان متحرک | 5 > ( کمتر از 5 نرمال است ) |
سیلیکون – Si | شن و ماسه ، گرد و غبار | 20 > ( کمتر از 20 نرمال است ) |
مواد حل نشدنی | دوده ، ذرات احتراق ، روغن سوخته ( کربونیزه شده ) | 1.8 در صد > ( بر اساس وزن ) |
آب | بخار آب تقطیر شده ، مایع خنک کاری سیستم خنک کن | 0.1 در صد > ( بر اساس وزن ) |
گازوئیل رقیق | احتراق ناکامل | 3 در صد > ( بر اساس وزن ) |
ضد یخ | مقدار زیاد سدیم نشانگر نشت مایع خنک کاری است | نبایستی وجود داشته باشد |
عدد قلیایی کل | TBN یا عدد قلیایی نشانگر مقدار باقی مانده قلیائی است که برای خنثی سازی اسید از ان استفاده شده است. | 4 < ( بزگتر از 4 نرمال است ) |
با توجه به مقدار وجود مواد گوناگون در روغن می توان نتایج گوناگونی از وضعیت قطعات موتور دیزلی یک دستگاه ژنراتور برق و همچنین چگونگی احتراق حاصل کرد که بعنوان مثال چند نمونه در زیر بیان شده است :
1)وجود مقدار بیشتر از 100 ppm آهن و 10 ppm کروم نشانگر ساییدگی بیش از حد مجاز میل لنگ ، بوش ها ، میل سوپاپ ها ، رینگ ها ، و سوپاپ ها است که دلیل آنرا می توان فشار بیش از حد مجاز به موتور دیزل ژنراتور دانست که باید نسبت به تعمیر و تعویض قطعات درون دیزل ژنراتور اقدام نمود .
2)وجود مواد حل نشده در روغن دلیل بر وجود مواد کربنی حاصل از احتراق ناکامل و یا سوخت غیر استاندارد است . مثلا وجود بیش از از 1.8 از وزن دوده و ذرات ناشی از احتراق در روغن نشانگر احتراق نادرست در موتور است .
3)وجود بیش از حد نرمال آب و مایع خنک کننده در روغن میتواند دلیلی بر ورود مایع خنک کاری به روغن باشد که یکی از دلایل آن خرابی اورینگ های دور بوش تر است .
4)وجود مقداری بیش از حد مجاز گازوئیل به صورت رقیق شده در روغن نشانگر احتراق ناقص در موتوردیزلی دستگاه دیزل ژنراتور است . ورود سوخت به داخل روغن باعث رقیق کردن روغن نیز می شود .
انجام چنین آزمایشاتی بر روغن برای دیزل ژنراتورهای کوچک مرقون به صرفه نمیباشد ولیکن از سوی مجموعه صنعتی کاشانی انجام چنین آزمایشاتی جهت دستگاه های بزرگ دیزل ژنراتور بکار رفته در مراکز حساس بصورت متناوب پیشنهاد می گردد.